Čuli ste da je crna zova odlična za prehladu, kašalj, imunitet, pa čak i prevenciju raka? Da li ste znali da se crna zova koristila još u praistorijskom dobu?

Neki izvori ukazuju da je crnu zovu koristio još pećinski čovjek i da je bila među najomiljenijim biljkama kod drevnih Egipćana. Hipokrat ovu biljku naziva „kovčegom zdravlja”, zbog svojih ljekovitih svojstava i jer se koristila kao lijek za veliki dijapazon bolesti.

Crna zova (lat. Sambucus nigra) je biljka čije je primarno stanište na tlu Evrope, Afrike i u jugozapadnoj Aziji, ali se prenijela i u Ameriku (zapadni dio Sjeverne Amerike). Pored naziva crna zova, ovu biljku još susrećemo i pod imenom evropska zova ili evropska crna zova.

Crna zova je prava riznica zdravlja, a da je tako svjedoči i podatak da je prvi izbor u liječenju sledećih bolesti: prehlada, grip i kašalj, problemi sa sinusima, upala pluća i upale, zatvor, alergije, karcinomi, podizanje imuniteta (crna zova ima više procenata antioksidanata u odnosu na malinu, kupinu, brusnicu ili godži bobice), eliminacija masti i holesterola iz organizma.

Jaka prehlada, grip i kašalj

Borba protiv prehlade, gripa i propratnih simptima, kao što je kašalj, su bolesti kod kojih se crna zova najviše primjenjuje. Čaj crne zove je i odličan način zaštite od gripa u zimskim mjesecima, tokom trajanja epidemije ili ukoliko putujete u područja gdje vlada epidemija. Kada je prije 20-ak godina američka država Panama bila pogođena epidemijom gripa, njena vlada je javno podržala i preporučivala korišćenje ove biljke.

Crna zova u sebi sadži jedinjenja koja se zovu antocijanidini (antocijani) koja, osim što joj daju boju, stimulišu i jačaju imunitet i odbrambene sposobnosti organizma.

Nekoliko studija je naučno dokazalo da aktivne materije koje se nalaze u crnoj zovi ublažavaju i eliminišu simptome prehlade i gripa. Konkretno, flavonoidi se vezuju za virus gripa, kao što su N1H1 (svinjski grip) i N1H5 (poznatiji kao ptičiji grip).

Ukoliko pijete čaj crne zove u prvih 48 sati prehlade, trajanje simptoma bolesti se skraćuje u prosjeku za četiri dana.

Za razliku od ljekova protiv gripa, čaj crne zove ne izaziva propratne, neželjene efekte, kao što su pospanost i letargija.

Upala sinusa

Svi koji pate od zapušnog nosa, tj. imaju probleme sa sinusima, znaju koliko je teško normalno funkcionisati i usredsrediti se na svakodnevne aktivnosti.

Antiinflamatorna svojsta, zajedno sa antioksidantima koje sadrži u sebi, čine crnu zovu prirodnim lijekom protiv upale sinusa. Institut za internu medicinu Univerzitetske bolnice u Cirihu (Švajcarska) je utvrdio da se u cvijetu ove biljke nalazi jedinjenje poznato kao sinupret.

Sinupret se koristi u liječenju bakterijske upale sinusa, naročito u kombinaciji sa antibiotikom (npr. doksiciklin) i dekongestivom. Kod pacijenata koji su u liječenje uključivali sinupret bilo je vidnog poboljšanja u odnosu na one koji ga nisu koristili.

Crna zova-pomoć pri mršavljenju

Svježe bobice u sebi sdrže 80 odsto vode, 18 odsto ugljenih hidrata i manje od jednog procenta proteina i masti, pa su idealne za mršavljenje. Od važnih hranljivih materija najviše je zastupljen vitamin C, a tu su i vitamin B6 i A, gvožđe i kalijum, pa je odličan izvor snage našem organizmu.

U jednom istraživanju koje je sprovedeno na Institutu za sudsku medicinu Univerziteta u Frajburgu u Njemačkoj učestvovalo je 80 osoba.

Sve osobe su svakodnevno uzimale sok ili čaj od crne zove ili je ona dodavana u soseve i jela. Ovim ispitivanjem je dokazano i potvrđeno da jedinjenja iz ove biljke utiču na prirodno sagorijevanje i eliminaciju masti iz organizma, snižavaju holesterol i utiču na fizičko i mentalno stanje tijela.

Pored toga što ubrzava procese mršavljenja, preporučuje se i osobama izloženim većim fizičim naporima ili stresu.

Prevencija karcinoma

Bobice crne zove, naročito one iz Evrope, u sebi sadrže mnoga jedinjenja koja su se pokazala kao odlična u prevenciji nastanka malignih ćelija ili raka. Antocijanini imaju odlična antikancerogena svojstva koja se ispoljavaju kroz usporavanje, zaustavljanje i onemogućavanje razvijanja malignih ćelija.

Ova jedinjenja napadaju kancerogene ćelije i ojačavaju odbrambenu snagu organizma, pa se mogućnost razvoja novih maligniteta i metastaza drastično smanjuje.

Priredila:A.Š.

---

Melem od crne zove

Pomenuli smo da su cvjetovi i bobice crne zove djelovi koji se koriste u različite terapijske i zdravstvene svrhe. Međutim, u praksi se pokazalo da i lišće ove biljke može biti iskorišćeno, jer se upravo od njega pravi melem koji ima mnoga ljekovita svojstva. U kojim situacijama se koristi melem crne zove? Melem se koristi lokalno, tj. maže se na kožu određenog dijela tijela, a posebno se preporučuje kod sledećih stanja: - rane, opekotine i različite traumatske povrede (oderotine, nagnječenja, modrice, ožiljci) - ekcem, suva i ispucala koža - bolovi i tegobe u određenom dijelu tijela - spoljašnji hemoroidi i keratoze.